De strafzaak van Promes: wanneer mag een telefoon afgetapt worden?
Het lijkt dan toch door te kunnen gaan: de strafzaak tegen Quincy Promes op 31 maart a.s. Begin deze maand was hij het gesprek van de dag vanwege het ‘bekennen’ van het neersteken van zijn neef in juli 2020. Dat ‘bekennen’ zou hij hebben gedaan in telefoongesprekken die hij vlak na de steekpartij met zijn familie voerde. Dat die gesprekken boven water zijn gekomen, komt doordat Promes werd getapt door het Team Criminele Inlichtingen (TCI). Een goede aanleiding om hier eens wat meer tekst en uitleg over te geven. Want mag dat eigenlijk zomaar?
Het TCI verzamelt informatie over ernstige misdrijven zoals moord en drugshandel. De belangrijkste bronnen zijn informanten: mensen die in het geheim informatie doorgeven aan de politie. Maar daarnaast kan het TCI ook gebruikmaken van andere aan hen gedelegeerde bevoegdheden.
De ‘telefoontap’ is terug te vinden in art. 126m van het Wetboek van Strafvordering. Daaruit blijkt dat enkel mag worden getapt indien voldaan is aan de volgende 4 eisen:
1. Er moet sprake zijn van een misdrijf waarop een gevangenisstraf van vier jaar of meer staat (de verdachte komt voor voorlopige hechtenis in aanmerking);
2. Het misdrijf is een ernstige inbreuk op de rechtsorde;
3. De rechter-commissaris moet toestemming hebben gegeven;
4. De afluisterperiode mag niet langer dan vier weken duren. Voor verlenging is toestemming van de officier van justitie nodig.
Voorgaande betekent dat de gemiddelde onschuldige burger niet zomaar door de politie wordt afgeluisterd. Daar hebben ze het veel te druk voor, en bovendien zijn dit vergaande bijzondere opsporingsbevoegdheden waar dus altijd een rechterlijke toets aan ten grondslag moet liggen. Hoewel het in serieuze strafzaken wel met enige regelmaat voorkomt, is het zelfs dán niet zo dat er standaard wordt getapt. En uiteraard, als dat wel is gebeurd, controleren wij advocaten of voldaan is aan alle rechtswaarborgen.
Hoe dan ook: in de zaak van Quincy Promes hebben de getapte telefoongesprekken uiteindelijk geleid tot een gewijzigde tenlastelegging, namelijk tot poging tot moord. Hoe dat precies zit leg ik je volgende week uit!
