De ins en outs van smartengeld

GASTBLOG👇🏻

Smartengeld is de vergoeding die een slachtoffer krijgt voor immateriële schade na een ongeval of misdrijf. Het is dus een vorm van schadevergoeding, maar de vergoeding is niet concreet op geld waardeerbaar. Hierdoor is het lastig een bedrag vast te stellen.

In Nederland bestaat veel discussie over de hoogte van smartengeld. Zo’n dertig jaar geleden was het hoogste bedrag dat iemand ooit ontving € 136.000. Het ging toen om een slachtoffer dat in een ziekenhuis door een geïnfecteerde naald werd besmet met HIV en later aan AIDS overleed. Pas in 2015 werd een hoger bedrag toegekend aan een man die door een brandbom zeer ernstige brandwonden opliep over zijn hele lichaam. Aan hem werd € 200.000 toegewezen.

Nu is het hoogste smartengeldbedrag dat in Nederland is toegekend € 350.000. Dit bedrag is toegewezen aan een jongen van 19 jaar die een kogel in zijn gezicht kreeg, maar niet overleed. De jongen verkeert in een minimale staat van bewustzijn en zal naar verwachting de rest van zijn leven intensieve zorg nodig hebben. Vaak wordt echter minder toegewezen en iedere situatie is anders.

Zo werd in november 2020 een bedrag van € 2.000 aan smartengeld toegewezen door de rechtbank Midden Nederland aan een slachtoffer van een verkrachting, terwijl in juni 2021 door de rechtbank Oost-Brabant aan een ander slachtoffer van een verkrachting € 15.000 werd toegewezen.

Aan een slachtoffer van mishandeling dat zijn kaak op twee plaatsen had gebroken werd door de rechtbank Rotterdam in februari 2021 een bedrag van € 500 toegekend, terwijl het gerechtshof Amsterdam in april 2019 oordeelde dat een slachtoffer van een mishandeling die een gebroken kaak opliep recht had op € 1.000.

Dit lijkt willekeur, maar zo simpel is het niet. Wat wordt toegewezen is niet alleen afhankelijk van vergelijkbare zaken, maar ook hoeveel wordt gevorderd, hoe dit wordt onderbouwd en wat nu precies de gevolgen zijn voor dit specifieke slachtoffer. Zonder de unieke omstandigheden van het slachtoffer te kennen, is het voorop namelijk lastig in te schatten hoe hoog het smartengeld zal zijn.

Maar dat is nu ook juist precies waarom ik mijn werk als slachtofferadvocaat zo tof vind!