De juridische context van de Mallorca-zaak

De fatale mishandeling op Mallorca is inmiddels al 3 weken geleden, maar het Nederlands OM heeft niet stil gezeten. Een week geleden nam het de zaak over van haar Spaanse collega’s, woensdag is de eerste verdachte aangehouden, en vandaag is hij voorgeleid. Het voorarrest is zojuist met 14 dagen verlengd. Waarschijnlijk in afwachting van meerdere aanhoudingen.

Het lastige van deze zaak is dat het om meerdere personen gaat. In theorie zouden de jongens naar elkaar kunnen wijzen, in de hoop daarmee een straf te ontlopen. Want hoe kun je dan nog vaststellen wie wat heeft gedaan? Wie er is begonnen? En wie de fatale klap of schop heeft uitgedeeld?

Maar zo werkt het niet in de praktijk. Ook als niet vastgesteld kan worden wie wat precies heeft gedaan kunnen de jongens worden veroordeeld. Ook als ze enkel hebben geroepen en zelf geen handeling hebben verricht.

Voor een veroordeling voor openlijke geweldpleging (art. 141 Sr) hoeft een verdachte namelijk niet per se zélf geweld te hebben gebruikt (!). Een ‘voldoende significante of wezenlijke bijdrage’ aan het geweld is voldoende. Het enkel ‘getalsmatig versterken van de groep’ is dat niet, maar het tegenhouden van het slachtoffer of een ‘verbale aanmoediging’ tot geweldpleging wél.

Kortom, sta je na het dansen net in alle rust een broodje kebab te verorberen en breekt er voor je neus een vechtpartij uit, dan is er in principe nog niks aan de hand. Besluit je echter je broodje kebab van je af te gooien om de aanvallers aan te moedigen het slachtoffer nog wat harder aan te pakken, dan kun je veroordeeld worden voor openlijke geweldpleging. Jep, dus ook door ‘enkel’ te roepen.

Een verklaring als ‘het was wel mijn vriendengroep, maar ik was niet betrokken bij de vechtpartij’, hoeft je dus niet per definitie vrij te pleiten.

Dat de jongens Spanje zijn ontvlucht betekent dan ook niet dat hen in Nederland per definitie een mildere straf staat te wachten. Openlijke geweldpleging kent een maximale gevangenisstraf van 12 jaar als het geweld de dood ten gevolge heeft gehad, en wordt zelden bestraft met een taakstraf. Ook als het ‘enkel’ gaat om aanmoedigen.